Glutaminian jest jednym z najważniejszych neuroprzekaźników w naszym układzie nerwowym. Działa jak autentyczne paliwo dla 80% naszych synaps. Interweniuje w tworzeniu wspomnień, zarządzaniu uwagą i regulacji emocji. Interweniuje także w kluczowych procesach, takich jak neuroplastyczność, uczenie się i ruch.
Wielu naszych czytelników jest prawdopodobnie bardziej zaznajomionych z glutaminianem jako głównym bohaterem przemysłu spożywczego (glutaminian sodu) niż z niezbędnym składnikiem, który promuje komunikację między naszymi komórkami nerwowymi. Należy zatem dokonać rozróżnienia pomiędzy glutaminianem dietetycznym a glutaminianem w postaci soli stosowanym jako środek konserwujący żywność lub w celu wzmocnienia smaku aminokwasu syntetyzowanego w centralny układ nerwowy zaczynając od glutaminy zarówno w neuronach presynaptycznych, jak i komórkach glejowych.
W normalnych warunkach glutaminian (endogenny) jest jednym z najliczniej występujących aminokwasów w naszym organizmie . Produkujemy ją dzięki spożywanym przez nas białkom i jest ona głównym neuroprzekaźnikiem pobudzającym. Jak tłumaczą nam neurolodzy, jest to pierwiastek, którego głównym zadaniem jest dostarczanie energii mózgowi.
Z drugiej strony w odniesieniu do egzogennego glutaminianu trzeba stwierdzić, że pogląd, że może on być niebezpieczny dla zdrowia naszego mózgu, jest bardzo powszechny. Jak wynika z badania przeprowadzonego przez Centrum Żywienia Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu w Pittsburghu i opublikowanego dnia l Dziennik żywienia Nie ma jednoznacznych dowodów na uszkodzenie układu nerwowego po spożyciu glutaminianu w diecie. Ale zobaczmy więcej szczegółów poniżej.
Glutaminian to aminokwas, którego rola w ośrodkowym układzie nerwowym jest fundamentalna: wspomaga i sprawia, że komunikacja między komórkami nerwowymi jest bardziej płynna.
Glutaminian: aminokwas o różnych funkcjach
Ten aminokwas jest mediatorem zdrowego mózgu. To nie my to mówimy, ale raczej ciekawe badanie prowadzone przez Instytut Podstawowych Nauk Medycznych Uniwersytetu w Oslo. W ostatnich latach dokonano nowych i fascynujących odkryć na temat tego aminokwasu biorącego udział w wielu funkcjach metabolicznych. Zobaczmy więc jego główne funkcje.
Główny mediator sygnałów wzbudzenia
Centralny układ nerwowy (OUN) składa się z neuronów i komórek glejowych (najliczniej). Dzięki utworzonym między nimi połączeniom synaptycznym możemy wykonywać podstawowe funkcje, takie jak procesy poznawcze, czuciowe, motoryczne itp. Otóż w tym złożonym procesie to glutaminian pełni rolę przekaźnika chemicznego (neuroprzekaźnika) pomiędzy komórkami i neuronami po podaniu bodźca elektrycznego.
W konsekwencji i właśnie dlatego, że glutaminian jest głównym mediatorem sygnałów pobudzenia konieczne jest, aby jego stężenie było zawsze odpowiednie, aby móc spełniać wyżej wymienioną funkcję. Deficyt utrudniałby taką komunikację (nie mielibyśmy, że tak powiem, energii). Z drugiej strony nadmiar miałby bardzo szkodliwy wpływ na nasz mózg. Sprzyjałoby to wystąpieniu niedokrwienia wypadki naczyniowo-mózgowe niedotlenienie, napady padaczkowe…
Glutaminian wspomaga rozwój naszego mózgu
Glutaminian jest ważny dla rozwoju mózgu płodu w równym stopniu, jak i dla neuroplastyczności podczas rozwoju w dzieciństwie i młodości, ale także w wieku dorosłym. Dzięki temu aminokwasowi następuje różnicowanie neuronów, migracja i tworzenie nowych połączeń, a co za tym idzie dobry stan zdrowia mózgu.
Wiadomo też, że w naprawdę poważnych schorzeniach jak np. w przypadku choroby Huntingtona Choroba Parkinsona i Alzheimera, glutaminian przyczynia się do śmierci komórek. Zmiana jego stężenia i funkcji może być także przyczyną szeregu przewlekłych chorób neurodegeneracyjnych.
Metabolizm glutaminianu i glukozy
Badania przeprowadzone przez Wydział Lekarski Uniwersytetu w Kobe (Japonia) i opublikowane w czasopiśmie Raporty komórkowe doprowadziło do ważnego odkrycia. Wydawałoby się, że glutaminian jest bezpośrednio związany z trzustką i reguluje aktywność komórek beta trzustki w celu promowania produkcji insuliny.
Po raz kolejny odkrywamy znaczenie tego aminokwasu, który dodaje nam energii i przede wszystkim optymalizuje pracę mózgu. Należy pamiętać, że mózg nie może pobierać energii z lipidów i dlatego do wykonywania swoich głównych funkcji potrzebuje glukozy. Potrzebę tę zaspokaja ten ważny neuroprzekaźnik, glutaminian.
Neurotoksyczność glutaminianu
Jak wyjaśniliśmy Nie mamy dostępnych dowodów potwierdzających tezę, że spożycie glutaminianu sodu jest odpowiedzialne za zmiany neuronalne. Nie należy jednak zapominać o pewnej kontroli nad jego spożyciem. Z drugiej strony zbilansowana dieta zmniejszy ryzyko szkód spowodowanych jej spożyciem.
Neurotoksyczność związana z glutaminianem nie zawsze jest spowodowana czynnikami egzogennymi. Główną przyczyną mogą być różne stany patologiczne, zmiany w receptorach jonotropowych, czasami genetyczne lub wciąż nieznane problemy, które aktywują nadpobudliwość związaną z glutaminianem, neurotoksyczność i w konsekwencji śmierć neuronów .
Wnioski
Wiemy, że nadmiar tego aminokwasu może powodować zgłaszane już niedokrwienie, problemy z rozwojem mózgu płodu, problemy z pamięcią, epilepsję, bóle mięśni itp. Jednak trzeba powiedzieć, że istnieją różne metody interwencji i że mamy leki, które pośredniczą w regulacji stężenia glutaminianu.
Do chwili obecnej nauka wciąż bada ten pobudzający neuroprzekaźnik, który promuje prawie każdą funkcję naszego mózgu.
